မနေ့က မြန်မာနိုင်ငံတပြည်လုံးတွင် စစ်သားများသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေသော ပြည်သူများအား သေနတ်နှင့်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး ၁၈ ဦး အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကတည်းက အသေအပျောက်အများဆုံးနေ့ ဖြစ်ပါသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် ဤတရားမဝင် အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆန္ဒပြနေသူများအား ကျည်ဆံအစစ်နှင့်ပစ်ခတ်ခြင်း၊ ရာဘာကျည်ဆံများနှင့်ပစ်ခတ်ခြင်း နှင့် မျက်ရည်ယိုဗုံး အသုံးပြုခြင်းများကြောင့် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ၏ ကောက်ချက်အရ ဆန္ဒပြသူ အဦး ၃၀ နှင့်အထက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် မိမိတို့၏ ဆန္ဒများကို အခွင့်အရေးရှိသည့်အရ ထုတ်ဖေါ် နေသော ပြည်သူများအား အကြမ်းဖက်ခြင်းသည် စက်ဆုပ်ရွံရှာဘွယ် ကောင်းပါသည် ဟု Global Witness ၏ Senior Myanmar Campaigner ဖြစ်သူ Clare Hammond ကပြောဆိုပါသည်။
မြန်မာပြည်သူများအား အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှု ပြန်လည်ရရှိရန် နှင့် စစ်တပ်အား ၎င်းတို့၏ လုပ်ရပ်များကြောင့် အရေးယူနိုင်ရန် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် ချက်ချင်းကူညီ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပါသည် ဟု သူမကဖြည့်စွက်ပါသည်။
သတင်းတင်ပြချက်များအရ လူဦးရေ ၁၀၀၁ ဦးနှင့်အထက် သည် မတရားစွာ ဖမ်းဆီးခံရခြင်း၊ စွဲချက်တင်ခံရခြင်း နှင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းများကို ရင်ဆိုင်ရပါသည်။ တကယ် အဖမ်းဆီးခံရသော လူဦးရေမှာ ဒီထက်ပိုများနိုင်သည်ဟု ယူဆရပါသည်။ သတင်းစာဆရာများသည်လည်း ပစ်မှတ်ထားခြင်း ခံရပြီး၊ ပြီးခဲ့သော စနေနေ့ နှင့် တနင်္ဂနွေနေ့များတွင် ၈ ဦးဖမ်းဆီးခံရပြီး အချို့သည်ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းခံရဆဲဖြစ်ပါသည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဓတ်ပုံသတင်းဆရာတဦး အား ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ရိုက်နက်ခဲ့ပါသည်။
ဤအတောအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ခံရသော အရပ်သားခေါင်းဆောင်များသည်လည်း အကျယ်ချုပ်ဖမ်းဆီးခံရဆဲဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတော်အတိုင်မင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ၏ ရုံးတင်စစ်ဆေးခြင်းကိုလည်း ဗီဒီယို အစည်းအဝေးအားဖြင့် ယနေ့နံနက် ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ စစ်တပ်သည် သူမအား တိုင်းပြည်မတည်မငြိမ်ရန် လှုံးဆော်မှုအပါအဝင် စွဲချက် အသစ်နှစ်ချက်ဖြင့် ထပ်မံစွဲဆိုခဲ့ပါသည်။
တပ်မတော်သည် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးများအား ဆက်လက် ချိုးဖောက်ခြင်း နှင့် အရပ်သား ခေါင်းဆောင်များအား လွှတ်ပေးရန် ငြင်းဆန်ခြင်းများကို လက်မခံနိုင်ပါဟု Hammond ကပြောဆိုပါသည်။
နိုင်ငံခြားအစိုးရများထံမှ ဤဖြစ်ရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်းသော သဘောထားကြေညာချက်များကို လက်ခံကြိုဆိုသော်လည်း နိုင်ငံခြားအစိုးရများအနေဖြင့် ပိုမိုပြင်းထန်သော အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ တပ်မတော်အား ပစ်မှတ်ထားသော ပိတ်ဆို့မှုများနှင့်အတူ နိုင်ငံခြားမှပေးသည့် အကူအညီငွေများ သည် စစ်အစိုးရ၏လက်ထဲ ရောက်ရှိပြီး ဤငွေကိုအသုံးပြုပြီး အပြစ်မဲ့သော ပြည်သူများအား သက်ဖြတ်ခြင်း နှင့် ပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများကို ချိုးဖောက်ခြင်း များ မဖြစ်လာနိုင်အောင်လုပ်ဆောင်ရပါမည် ဟု Hammond ကပြောဆိုရင်း နိဂုံးချုပ်ပါသည်။
Preview image credit: Myat Thu Kyaw/NurPhoto via Getty Images